భారతదేశం జ్ఞాన సంపదను పుట్టినిల్లు. దీన్ని చూసి జీర్ణించుకోలేని విదేశీ మూకలు ఎలాగైనా నాశనం చేయాలని ఇక్కడి అపూర్వ దేవాలయాలను, చారిత్రక కట్టడాలను, అమితమైన జ్ఞాసంపదగా పేరొందిన గ్రంథాలయాలను సైతం ధ్వంసం చేయడం మొదలెట్టారు. గజినీ మహమ్మద్ సోమనాథ్ దేవాలయంపై దండెత్తి అక్కడి సంపదనంతా దోచుకుపోయిన సంఘటన అందరికీ తెలిసిన విషయమే... కానీ అటువంటి వారు ఆధునిక కాలంలో కూడా మనమధ్యే ఉన్నారని, వారి వల్ల ఎన్నో దేవాలయాలు మసీదులుగా మారుతున్నాయని గురజాడ ఈ కథ ద్వారా తెలియజేస్తున్నారు.
పెద్ద మసీదు కథను గురజాడ కేవలం 500 పదాల్లో, ముడు పేజీల్లో కూర్చారు. ఇందులోని ప్రధాన పాత్రలు మూడు - నారాయణ భట్టు, పుల్లంభట్టు గురు శిష్యులు, సాయిబు - మసీదులోని ముస్లిం మత ప్రతినిధి.
గోల్కొండ పాదుషాహి ఫర్మానుల సీలు ఇప్పటి శ్రీ కాకుళంలో విప్పటం చేత దీనికి సికాకోల్, చికాకోల్ అనే పేర్లు వచ్చాయని ప్రజలు అనుకుంటారు కానీ అది నిజం కాదని అక్కడ శ్రీకాకుళేశ్వరుడి దేవాలయం ఉండేదని ఆ దేవాలయం పేరుమీదుగా శ్రీకాకుళం అని పేరొచ్చిందనే చర్చతో కథ ప్రారంభం అవుతుంది. నేడు ఉన్న పురాతన నగరాలకు మన దేవాలయాల పేర్లే మూలమని ముస్లిం పాలన కారణంగా కాలక్రమంలో వాటికి ముస్లిం పేర్లు ఆక్షేపించారని గురజాడ ఈ వాక్యాల ద్వారా తెలుపుతున్నారు.
ఇది చదివాక గురజాడ కథను ఇలా అర్థాంతరంగా ముగించారేమి అన్న అనుమానం కలిగింది. కానీ తర్వాతి కథ పాఠకుల ఊహకే వదిలిపెట్టారన్న దాన్ని గ్రహించేకపోయా. దీనిపై వచ్చిన సమీక్ష చదివాక అసలు విషయం అర్థమైంది. కథలోని ప్రాణమంతా ఇక్కడే ఉందని గ్రహించా. అదేమంటే నారాయణభట్టు తమ మామగార్ల పేర్లు చెప్పగానే "నారాయణా!" అంటూ సాయిబు ఆశ్చర్యపోయారు అంటే ఆ సాయిబే నారాయణభట్టు మామగారన్నమాట. అంటే ముసల్మానుల పాలనా కాలంలో దేవాలయాలను కొల్లగొట్టడమే కాకుండా అమాయకులైన ఇతర మతస్తులను ముస్లిం మతంలోకి మతమార్పిడి చేసుకున్నారని అర్థమౌతుంది.
ఇలా అధికారంలో ఉన్న అప్పటి ముస్లిం మత పెద్దలు చేసిన దురాచారాలను ప్రజలకు తెలియజేసే రీతిలో గురజాడ రచించిన ఈ పెద్దమసీదు కథ చరిత్రలో చెరగని ముద్రగా నిలిచిపోయింది. చిన్న కథే అయినా ఇందులో అద్భుతమైన సందేశాన్నిస్తూ ప్రజలను ఆలోచింపజేసే దిశగా ఈ కథ సాగడం గురజాడ అమితమైన ప్రతిభకు తార్కాణంగా చెప్పవచ్చు.
కామెంట్‌లు లేవు:
కామెంట్‌ను పోస్ట్ చేయండి